สารสกัดทองพันชั่ง
“ทองพันชั่ง” พืชสมุนไพรในโหมดของไม้ประดับมงคลที่คนไทยเรานิยมปลูกมานานแล้ว มีสรรพคุณโดดเด่นด้านการรักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน และมีฤทธิ์ต้านเชื้อราบนผิวหนังหรือบนศีรษะ ซึ่งจะหยุดยั้งผมร่วงขณะเดียวกันก็ทำให้ผมดกดำ
เป็นไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ในวงศ์ ACANTHACEAE ชื่อสามัญ White crane flowerชื่อเรียกอื่นๆ ทองคันชั่ง, หญ้ามันไก่, ทองพันคูลาย์, ผกาอ็อมบก และ ต้นดอกข้าวเม่า
ต้น ทรงพุ่ม สูง 1-2 เมตร ส่วนโคนของลำต้นเป็นเนื้อไม้เนื้อแข็ง กิ่งอ่อนและลำต้นเป็นสี่เหลี่ยม
ใบ เป็นใบเดี่ยว รูปไข่ ยาว 4-6 เซนติเมตร กว้าง 2-3 เซนติเมตร โคนและปลายใบแหลม ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ออกเรียงตรงข้ามกันเป็นคู่ๆ
ดอก ออกเป็นช่อตามซอกใบ กลีบดอกสีขาวเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวราว 2 เซนติเมตร ปลายกลีบแยกเป็น 2 กลีบ กลีบรองดอกมี 5 กลีบและมีขน ภายในดอกมีก้านเกสรสั้นติดอยู่ที่ปากท่อดอก
ผล ออกเป็นฝักยาวและมีขน ภายในฝักมีเมล็ด 4
ขยายพันธุ์ ปักชำ ปลูกง่ายในดินทั่วๆไป ชอบความชุ่มชื้นสูง และแสงแดดเต็ม
ประโยชน์และสรรพคุณ
- โรคผิวหนังกลาก เกลื้อน ตำใบสดให้ละเอียดผสมกับน้ำมันก๊าซ ทาบริเวณผิวหนังที่มีอาการ วันละ 1 ครั้ง หรือตำราก 6-7 ราก ผสมกับหัวไม้ขีดไฟ 1/2 กล่อง ให้ละเอียด เติมน้ำมันใส่ผมหรือวาสลินเล็กน้อยเพื่อป้องกันไม่ให้ยาแห้ง ทาบริเวณผิวหนังบ่อยๆ
- โรคเบาหวานใช้ใบทองพันชั่งตากแห้ง บดเป็นผงละเอียดรวมกับสมุนไพรอื่นๆ ได้แก่ ใบชุมเห็ดไทย เมล็ดพริก ไทยร่อน เหงือกปลาหมอ จากนั้นผสมกับน้ำผึ้งแล้วปั้นเป็นยาลูกกลอน กินหลังอาหารครั้งละ 5 เม็ด ทุกวันเช้าย็น นาน 1 เดือน ระดับน้ำตาลในเลือดจะต่อยๆลดลง
- ลดผมร่วง ทำให้ผมดกดำ ขจัดเชื้อราและแบคทีเรียที่รากผมตำใบสดที่มีอายุไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไปให้ละเอียด แล้วผสมกับน้ำสะอาด หมักไว้บริเวณศีรษะแล้วล้างออก ทำต่อเนื่องอย่างน้อย 15–30 วัน จะเห็นผล
- ดับพิษไข้ โรคผิวหนัง ริดสีดวงทวาร ไขข้ออักเสบ ไอเป็นเลือด ฆ่าพยาธิและบำรุงร่างกาย ต้มใบหรือรากประมาณ 1 กำมือ ดื่มทุกวัน เช้า-เย็น
- มะเร็งใช้รากต้มน้ำดื่ม
- โรคไตนำใบมาตากแดดจนแห้ง แล้วนำมาคั่วให้หอม ชงดื่มกับน้ำร้อนหรือน้ำชา
- ขับปัสสาวะนำใบสดหรือใบที่ผ่านการคั่วจนแห้งชงน้ำดื่ม